-
Fihrist
Kıdem Tazminatı Davası ve 2025 Hesaplama Rehberi
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin haklı bir nedenle işveren tarafından feshedilmesi veya işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Bu hak, işçilerin iş güvencesini sağlamak ve işsizlik dönemlerinde geçimlerini desteklemek amacıyla düzenlenmiştir. 2025 yılı itibarıyla kıdem tazminatı hesaplamasında ve dava süreçlerinde dikkat edilmesi gereken birçok önemli nokta bulunmaktadır. Bu rehber, kıdem tazminatı davası açma sürecini, alınabilecek diğer tazminatları ve 2025 yılındaki hesaplama yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacaktır.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için belirli şartların karşılanması gerekmektedir. Bunlar arasında en önemlisi, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir nedenle feshedilmiş olması veya işçinin haklı bir nedenle iş sözleşmesini feshetmesidir. Haklı fesih nedenleri, İş Kanunu’nda detaylı bir şekilde belirtilmiştir. İşverenin haklı fesih nedenleri arasında işçinin kötü niyetli davranışları, işin devamını imkansız hale getiren durumlar ve işçinin performans yetersizliği yer alabilir. İşçinin haklı fesih nedenleri ise işverenin iş sözleşmesini ihlal etmesi, ücretin ödenmemesi, mobbing gibi durumları kapsar.
Ayrıca, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için en az bir yıl kesintisiz olarak aynı işverende çalışmış olmak da gerekmektedir. Kısa süreli iş sözleşmeleri veya deneme süresi içerisinde yapılan fesihlerde genellikle kıdem tazminatı hakkı doğmaz. Ancak, işverenin kötü niyetli bir şekilde kısa süreli sözleşmelerle çalışmayı sürdürerek kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünden kaçınmaya çalıştığı durumlarda, mahkeme işçinin lehine karar verebilir.
Kıdem Tazminatı Miktarı Nasıl Hesaplanır? (2025)
Kıdem tazminatı miktarı, işçinin her tam hizmet yılı için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. 2025 yılı için brüt ücret, işçinin son aldığı ücretin tüm unsurlarını (maaş, yol ücreti, yemek ücreti, ikramiye vb.) içerir. Hesaplamada, kısmi hizmet yılı da dikkate alınır. Bir yıldan az çalışılan süreler, bir yıla tamamlanmaz. Örneğin, 1 yıl 6 ay çalışan bir işçi için 1,5 yıl üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır.
Örnek Hesaplama:
Bir işçi, 10 yıl boyunca aynı işverende çalışmış ve son brüt ücreti 20.000 TL olsun. Bu durumda kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
- Her yıl için 30 günlük brüt ücret: 20.000 TL / 12 ay * 30 gün = 5.000 TL
- Toplam kıdem tazminatı: 10 yıl * 5.000 TL = 50.000 TL
2025 yılında asgari ücretin artmasıyla birlikte kıdem tazminatı miktarı da artacaktır. Asgari ücretin artış oranına bağlı olarak, kıdem tazminatı hesaplamasında kullanılan brüt ücret de değişecektir. Bu nedenle, güncel asgari ücret ve brüt ücret bilgilerini takip etmek önemlidir.
Kıdem Tazminatı Davası Süreci
Kıdem tazminatı hakkının işveren tarafından ödenmemesi durumunda, işçi dava açarak hakkını arayabilir. Kıdem tazminatı davası, iş mahkemelerinde açılır. Dava açmadan önce, işverene ihtarname göndererek kıdem tazminatının ödenmesi talebinde bulunmak faydalı olabilir. İhtarname, dava sürecinde delil olarak kullanılabilir.
Dava sürecinde, işçi iş sözleşmesinin feshedilme nedenini, hizmet süresini ve son brüt ücretini kanıtlamak zorundadır. Bu nedenle, iş sözleşmesi, ücret bordroları, işten çıkarma belgesi gibi belgeleri saklamak önemlidir. İşveren ise fesih nedenini haklı göstermek zorundadır. Mahkeme, tarafların iddialarını ve delillerini değerlendirerek karar verir.
Kıdem Tazminatı Davası ile Alınabilecek Diğer Tazminatlar
Kıdem tazminatı davası açan işçiler, kıdem tazminatının yanı sıra başka tazminatları da talep edebilirler. Bunlar arasında:
- İhbar Tazminatı: İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir nedenle feshedilmesi durumunda, işçiye bildirim süresi kadar ücret ödenmesi gerekmektedir. Bildirim süresine uyulmaması halinde, işçi ihbar tazminatı talep edebilir.
- Fesih Tazminatı (Geçersiz Fesih Durumunda): İşverenin fesih nedeni haklı değilse veya fesih usulsüz ise, işçi fesih tazminatı talep edebilir. Fesih tazminatı, işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanır ve genellikle kıdem tazminatına benzer şekilde hesaplanır.
- Ayrımcılık Tazminatı: İşçinin cinsiyeti, dini inancı, siyasi görüşü gibi nedenlerle ayrımcılığa uğraması durumunda, ayrımcılık tazminatı talep edebilir.
- Mobbing Tazminatı: İşçinin iş yerinde mobbinge maruz kalması durumunda, mobbing tazminatı talep edebilir.
Bu tazminatların talep edilebilmesi için, ilgili durumların kanıtlanması gerekmektedir. Bu nedenle, mobbing, ayrımcılık gibi durumlarda delil toplamak ve tanık ifadelerini almak önemlidir.
2025 Yılında Dikkat Edilmesi Gerekenler
2