-
Fihrist
Kira Sözleşmesi Nedir? 2025’te Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
Kira sözleşmesi, bir tarafın (kira veren) diğer bir tarafına (kira alan) belirli bir bedel karşılığında bir malı (genellikle taşınmaz, araç veya ekipman) belirli bir süre için kullanma hakkını devrettiği, iki taraflı bir hukuki anlaşmadır. Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK) ayrı bir bölüm halinde düzenlenmiş olan kira sözleşmeleri, günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan ve hem bireysel hem de ticari ilişkilerde önemli bir yer tutan sözleşmelerdir. Bu makalede, kira sözleşmesinin temel unsurları, 2025 yılı itibarıyla kira sözleşmelerindeki güncel hak ve yükümlülükler, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri detaylı bir şekilde incelenecektir.
Kira Sözleşmesinin Temel Unsurları
Geçerli bir kira sözleşmesinin oluşabilmesi için bazı temel unsurların bulunması gerekmektedir. Bunlar:
- Tarafların Belirlenmesi: Kira veren ve kira alanın kimlik bilgileri (ad, soyad, TC kimlik numarası veya vergi numarası, adres) açıkça belirtilmelidir.
- Kira Konusunun Belirlenmesi: Kiralanan malın (örneğin, dairenin adresi, araçın plakası) ve niteliği (örneğin, konut, işyeri, depo) kesin olarak tanımlanmalıdır.
- Kira Bedelinin Belirlenmesi: Kiralanan malın kullanım bedeli olan kira bedeli, Türk Lirası cinsinden ve açıkça belirtilmelidir. Kira bedelinin ödeme şekli (nakit, banka havalesi, çek vb.) ve ödeme dönemi (aylık, üç aylık vb.) de sözleşmede yer almalıdır.
- Süre: Kira sözleşmesinin başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilmelidir. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ise sona erme şartları açıkça ifade edilmelidir.
- Tarafların İmzaları: Sözleşmenin her iki tarafça da imzalanması, sözleşmenin geçerliliği için zorunludur.
Bu unsurların eksiksiz ve anlaşılır bir şekilde sözleşmede yer alması, ileride yaşanabilecek anlaşmazlıkların önüne geçilmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca, sözleşmenin noter huzurunda yapılması, ispat açısından da önem taşımaktadır.
2025 Yılında Kira Artışları ve Yasal Düzenlemeler
Kira artışları, hem kira verenler hem de kira alanlar için önemli bir konudur. 2025 yılında da kira artışları, Türk Borçlar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde düzenlenmektedir. 2023 ve 2024 yıllarında uygulanan geçici maddeler nedeniyle kira artışları %25 ile sınırlı tutulmuştu. Ancak, bu düzenleme 1 Temmuz 2024 tarihinde sona ermiştir.
1 Temmuz 2024 itibarıyla kira artışları yeniden Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile sınırlı hale gelmiştir. Bu, kira artışlarının yıllık olarak ÜFE’nin son 12 aylık ortalamasına göre belirlenmesi anlamına gelmektedir. 2025 yılı için geçerli olacak ÜFE oranları, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanacaktır. Örneğin, TÜİK 2024 yılı sonu itibarıyla ÜFE’nin %40 olduğunu açıklarsa, 2025 yılındaki kira artışları bu oranı geçemeyecektir.
Önemli Not: Kira sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe, kira artışı her kira dönemi sonunda yapılabilir. Kira sözleşmesinde artış oranı konusunda bir anlaşma yapılmışsa, bu anlaşma ÜFE sınırlaması yerine geçer.
Kira Verenin Hak ve Yükümlülükleri (2025)
Kira veren, kira sözleşmesinden doğan haklarını kullanmak ve yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumludur:
- Kira Bedelini Talep Etme Hakkı: Kira veren, sözleşmede belirtilen şekilde ve zamanda kira bedelini talep edebilir.
- Kiralananı Geri Alma Hakkı: Sözleşme süresi sona erdiğinde veya kira alanın sözleşmeyi ihlal etmesi durumunda kiralananı geri alabilir.
- Kiralananın Ayıplarını Giderme Yükümlülüğü: Kiralananda bulunan ve kullanımını engelleyen ayıpları (örneğin, su sızıntısı, elektrik arızası) derhal gidermekle yükümlüdür.
- Kiralananın Sakin ve Güvenli Çevrede Olmasını Sağlama Yükümlülüğü: Kiralananın bulunduğu çevrenin sakin ve güvenli olmasını sağlamakla yükümlüdür.
Kira verenin, kira sözleşmesini erken feshetme hakkı da bulunmaktadır. Ancak, bu fesih hakkı genellikle haklı sebeplerle (örneğin, kira alanın ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi, kiralananı amacı dışında kullanması) sınırlıdır.
Kira Alanın Hak ve Yükümlülükleri (2025)
Kira alan da kira sözleşmesinden doğan haklarını kullanmak ve yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumludur:
- Kiralananı Kullanma Hakkı: Kira alan, kiralananı sözleşmede belirtilen şekilde kullanma hakkına sahiptir.
- Kira Bedelini Ödeme Yükümlülüğü: Kira alan, sözleşmede belirtilen şekilde ve zamanda kira bedelini ödemekle yükümlüdür.
- Kiralanana Özen Gösterme Yükümlülüğü: Kira alan, kiralanana özen göstermek, bakımını yapmak ve zarar görmesini engellemekle yükümlüdür
