-
Fihrist
Konut Kira Sözleşmesi: 2025’te Hak ve Yükümlülükler
Konut kira sözleşmesi, bir mülkiyet sahibinin (kira veren) bir konutu, belirli bir süre karşılığında bir başkasına (kira alan) kullanma ve yararlanma hakkını devrettiği hukuki bir belgedir. Bu sözleşme, hem kira veren hem de kira alan için önemli hak ve yükümlülükler içerir. Bu makalede, 2025 itibarıyla konut kira sözleşmelerinin ne olduğunu, tarafların haklarını, yükümlülüklerini ve güncel yasal düzenlemeleri detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Konut Kira Sözleşmesinin Unsurları
Geçerli bir konut kira sözleşmesinin bazı temel unsurları bulunmaktadır. Bunlar:
- Tarafların Bilgileri: Kira veren ve kira alanın adı, soyadı, TC kimlik numarası (veya vergi numarası), adresi gibi doğru ve eksiksiz bilgileri yer almalıdır.
- Konutun Tanımı: Kiralanan konutun adresi, niteliği (daire, villa, apartman dairesi vb.), büyüklüğü ve varsa demirbaşlar (beyaz eşya, mobilya vb.) açıkça belirtilmelidir.
- Kira Bedeli: Kiranın aylık veya yıllık olarak ne kadar olduğu, ödeme şekli (nakit, banka havalesi vb.) ve ödeme tarihi net bir şekilde belirtilmelidir. 2024 ve 2025 yıllarında kira artış oranları, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen tüketici fiyat endeksi (TÜFE) değişikliklerine bağlı olarak önem kazanmaktadır.
- Depozito: Kira sözleşmelerinde genellikle depozito talep edilir. Depozitonun miktarı yasada belirtilen sınırları aşmamalıdır (genellikle 3 aylık kira bedelini geçmemelidir). Depozitonun hangi şartlarda iade edileceği de sözleşmede belirtilmelidir.
- Sözleşme Süresi: Kira sözleşmesinin başlangıç ve bitiş tarihi açıkça belirtilmelidir. Türk Borçlar Kanunu’na göre, konut kirası için asgari süre bir yıldır.
- Diğer Şartlar: Kiralanan konutun kullanılış amacı, ortak giderlerin paylaşım şekli, evcil hayvan besleme gibi tarafların üzerinde anlaşma sağladığı diğer özel şartlar da sözleşmeye eklenmelidir.
Kira Verenin Hak ve Yükümlülükleri (2025)
Kira veren, yani mülk sahibi, konut kira sözleşmesinden doğan birçok hakka ve yükümlülüğe sahiptir. 2025 yılı bağlamında bu hak ve yükümlülükler özellikle kira artışlarına ve sözleşmenin yenilenmesi durumlarına odaklanmalıdır:
- Kiranın Zamanında Ödenmesi Hakkı: Kira veren, kira bedelinin sözleşmede belirtilen tarihte ve şekilde ödenmesini talep etme hakkına sahiptir.
- Konutun İade Hakkı: Sözleşme süresi sonunda konutu tahliye etme hakkına sahiptir. Ancak, kira alanı haklı bir nedenle tahliye edemez.
- Konutu Görünür Hale Getirme Hakkı: Kira süresi sona erdikten sonra konutu gösterme hakkı vardır.
- Konutun Bakım ve Onarımı Yükümlülüğü: Konutun esaslı bakım ve onarımından sorumlu olup, bu giderleri karşılamakla yükümlüdür. (Örneğin; çatının onarımı, su tesisatının yenilenmesi gibi)
- Kira Artışı Hakkı: Türk Borçlar Kanunu (TBK) ve konut kira artışlarına ilişkin düzenlemeler (genellikle bir yılllık sözleşmelerde) belirlemediği takdirde, kira bedelini her kira dönemi başında, bir önceki kira dönemine ait 12 aylık TÜFE ortalamasına göre artırabilir. 2024’te getirilen geçici maddeler nedeniyle 2025’teki artış oranları da dikkatle takip edilmelidir.
Örnek: Ayşe Hanım, 1 Ocak 2024 tarihinde Mehmet Bey’e 10.000 TL’ye bir daire kiralamıştır. Sözleşme bir yıllık olup, 2025 Ocak ayında TÜFE ortalaması %40 olarak gerçekleşirse, Ayşe Hanım kira bedelini 14.000 TL’ye yükseltebilir.
Kira Alanın Hak ve Yükümlülükleri (2025)
Kira alan, yani kiracı, da aynı şekilde hak ve yükümlülüklere sahiptir:
- Konutu Kullanma Hakkı: Kiralanan konutu sözleşmede belirtilen amaçla kullanma hakkına sahiptir.
- Rahat ve Huzurlu Ortam Hakkı: Konutun rahat ve huzurlu bir şekilde kullanılmasını talep etme hakkına sahiptir.
- Kira Bedelini Ödeme Yükümlülüğü: Kira bedelini sözleşmede belirtilen tarihte ve şekilde ödeme yükümlülüğüne sahiptir.
- Konutu Koruma Yükümlülüğü: Kiralanan konutu özenle kullanmak ve korumakla yükümlüdür. Konutun zarar görmesi halinde, kira verene bildirmek ve zararı gidermekle yükümlüdür.
- Kira Artışlarına İtiraz Hakkı: Kira artışının yasal sınırlara uyulmadan yapılması durumunda itiraz etme hakkına sahiptir. Eğer kira artışı TÜFE oranlarını aşıyorsa, bu durumda haklı bir itirazda bulunabilir.
Örnek: Mehmet Bey, Ayşe Hanım’dan kiraladığı dairede yangın nedeniyle hasar oluşursa, Ayşe Hanım’a derhal bilgi vermeli ve hasarın giderilmesi için gerekli özen göstermelidir. Kendi kusuru olmaksızın oluşan bir hasar için Ayşe Hanım’a başvurma hakk
