-
Fihrist
Saklı Pay İhlali Davası: 2025 Adım Adım Dava Rehberi
Saklı pay, Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK) öngörülen ve bir şirketin kar dağıtımından hissedarlara, hisseleri oranında değil, belirli bir pay verilmesini sağlayan bir mekanizmadır. Bu pay, genellikle şirketin kuruluş aşamasında veya sonradan yapılan anlaşmalarla belirlenir. Saklı payın ihlali, hissedarların haklarını zedeleyen ciddi bir durumdur ve hukuki yollara başvurmayı gerektirebilir. Bu rehber, 2025 yılı itibarıyla saklı pay ihlali davası açma sürecini adım adım açıklamaktadır.
Saklı Pay Nedir ve Ne Zaman İhlal Edilir?
Saklı pay, genellikle şirketin kurucularına veya belirli hissedarlara, şirketin karından, sahip oldukları hisse oranından bağımsız olarak, öncelikli bir pay hakkı tanır. Bu pay, şirketin gelecekteki başarısından hissedarların belirli bir oranda yararlanmasını amaçlar. Saklı payın ihlali, genellikle aşağıdaki durumlarda meydana gelir:
- Kar dağıtımında saklı pay hakkının göz ardı edilmesi.
- Saklı pay oranının sözleşmede belirtilenin altında uygulanması.
- Saklı payın ödenmesinde gecikme veya eksik ödeme yapılması.
- Şirket yönetiminin, saklı pay hakkını ortadan kaldıracak veya azaltacak kararlar alması.
Örneğin, bir şirketin kurucusu, kuruluş sözleşmesinde yıllık karın %5’inin saklı pay olarak kendisine ayrılmasını şart koşmuş olabilir. Şirket kâr ettiğinde, bu %5’lik payın kurucuya ödenmemesi veya eksik ödenmesi saklı pay ihlali anlamına gelir.
Dava Açmadan Önce Yapılması Gerekenler
Saklı pay ihlali davası açmadan önce aşağıdaki adımların atılması önemlidir:
- Delil Toplama: Saklı payın varlığını ve ihlal edildiğini gösteren tüm deliller toplanmalıdır. Bunlar arasında şirket ana sözleşmesi, hissedarlar sözleşmesi, kar dağıtım tabloları, yönetim kurulu kararları, yazışmalar (e-postalar, mektuplar vb.) ve banka kayıtları yer alabilir.
- İhtarname Gönderilmesi: İhlali gerçekleştiren şirkete veya ilgili kişilere noter aracılığıyla bir ihtarname gönderilmelidir. İhtarnamede, ihlalin ne olduğu, düzeltilmesi istenen hususlar ve yasal yollara başvurulabileceği belirtilmelidir. İhtarname, dava sürecinde delil olarak kullanılabilir.
- Uzman Görüşü Alınması: Saklı payın hukuki niteliği ve ihlal durumunun tespiti için bir hukuk uzmanından görüş alınması faydalı olabilir.
Örneğin, kar dağıtım tablosunda saklı paya yer verilmemesi durumunda, bu tablonun bir kopyası delil olarak saklanmalı ve şirkete ihtarname gönderilerek durumun düzeltilmesi istenmelidir.
Dava Açma Süreci: Adım Adım Rehber
Saklı pay ihlali davası açma süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Dava Türünün Belirlenmesi: Saklı pay ihlali davaları genellikle “Hissedar Alacak Davası” veya “Menfi Zarar Tazminatı Davası” şeklinde açılır. Hissedar alacak davası, saklı pay hakkının ödenmesi için açılırken, menfi zarar tazminatı davası, ihlal nedeniyle uğranılan zararın giderilmesi için açılır.
- Yetkili Mahkeme: Saklı pay ihlali davalarında yetkili mahkeme, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesidir.
- Dava Dilekçesinin Hazırlanması: Dava dilekçesi, dava şartlarını, delilleri ve talep edilen tazminatı açıkça belirtmelidir. Dilekçede, saklı payın varlığı, ihlal edildiği, ihlalin nasıl gerçekleştiği ve uğranılan zarar detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.
- Dava Dilekçesinin Mahkemeye Sunulması: Dava dilekçesi, gerekli harçlar ödenerek mahkemeye sunulmalıdır.
- Cevap Dilekçesi ve Delil Sunumu: Davalı taraf, dava dilekçesine cevap vermek ve savunmasını sunmak için mahkeme tarafından belirlenen süreye sahiptir.
- Delil İncelemesi ve Duruşma: Mahkeme, sunulan delilleri inceler ve tarafları dinlemek için duruşma yapar.
- Karar: Mahkeme, delillerin değerlendirilmesi sonucunda bir karar verir. Karar, saklı pay hakkının ihlal edilip edilmediği ve tazminat miktarını belirler.
- İstinaf ve Yargıtay: Karar, taraflar tarafından istinaf edilebilir ve istinaf kararı da Yargıtay’a temyiz edilebilir.
Dava Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Saklı pay ihlali davası sürecinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi önemlidir:
- Zamanaşımı: Saklı pay alacakları için zamanaşımı süresi genellikle 5 yıldır. Bu süre, hakkın kaybına yol açabilir.
- Delil Gücü: Sunulan delillerin güçlü ve inandırıcı olması önemlidir.
- Hukuki Destek: Dava sürecinde bir avukattan hukuki destek almak, davanın daha etkin bir şekilde yürütülmesini sağlar.
- Masraflar: Dava masrafları (harç, avukatlık ücreti, bilirkişi ücreti vb.) dikkate alınmalıdır.
Örneğin, saklı pay hakkının ihlal edildiğinin öğrenildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açılmazsa, hak zamanaşımına uğrayabilir ve dava reddedilebilir.
