• Fihrist

  • Velayet Davaları Yargıtay Kararları Işığında 2025 Güncel İçtihatları
  • Çocuğun Üstün Menfaati İlkesi ve Velayet Kararları
  • Velayetin Düzenlenmesindeki Değişiklikler ve Yargıtay’ın Rolü
  • Ortak Velayet (Müşterek Velayet) İçtihatları
  • İştirak Nafakası ve Velayet İlişkisi
  • Velayet Değişikliği Talepleri ve Yargıtay’ın Yaklaşımı

Velayet Davaları Yargıtay Kararları Işığında 2025 Güncel İçtihatları

Velayet, bir çocuğun bakım, gözetim, eğitim ve temsilinden sorumlu olan kişinin belirlendiği, aile hukukunun en hassas ve önemli konularından biridir. Boşanma davalarıyla birlikte sıklıkla gündeme gelen velayet davalarında, Yargıtay’ın içtihatları, yerel mahkemeler için önemli bir yönlendirici niteliğindedir. Bu makalede, 2025 yılına kadar olan Yargıtay kararları ışığında velayet davalarındaki güncel içtihatlar detaylı bir şekilde incelenecektir. Özellikle çocuğun üstün menfaati ilkesi, velayetin düzenlenmesindeki değişiklikler, ortak velayet, iştirak nafakası ve velayet değişikliği talepleri gibi konulara odaklanılacaktır.

Çocuğun Üstün Menfaati İlkesi ve Velayet Kararları

Yargıtay, velayet kararlarında her zaman çocuğun üstün menfaatini gözetilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu ilke, çocuğun fiziksel, ruhsal, ahlaki, sosyal ve eğitimsel ihtiyaçlarının en iyi şekilde karşılanmasını amaçlar. 2025 yılına kadar olan içtihatlarda, çocuğun yaşının, cinsiyetinin, sağlık durumunun, eğitim ihtiyacının, anne ve babanın sosyo-ekonomik durumunun, ahlaki ve kişilik özelliklerinin, çocuğa karşı tutum ve davranışlarının ve çocuğun her iki ebeveynle olan bağının velayet kararını etkileyen önemli faktörler olduğu görülmektedir.

Örnek: Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2024 tarihli bir kararında, annenin madde bağımlılığı nedeniyle çocuğun üstün menfaatinin tehlikeye girdiği gerekçesiyle velayetin babaya verilmesine karar verilmiştir. Kararda, çocuğun sağlıklı bir ortamda büyümesinin ve eğitiminin öncelikli olduğu belirtilmiştir. (Yargıtay 2. HD, E. 2024/…, K. 2024/…)

Velayetin Düzenlenmesindeki Değişiklikler ve Yargıtay’ın Rolü

Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) velayet konusunda yapılan değişiklikler, Yargıtay içtihatlarıyla da şekillenmektedir. Özellikle 4787 sayılı Kanun ile getirilen ve velayetin düzenlenmesinde çocuğun gelişimini sağlamak amacıyla yapılan düzenlemeler, Yargıtay kararlarında sıklıkla yer almaktadır. Yargıtay, velayetin düzenlenmesinde çocuğun istek ve temayüllerini de dikkate almayı, özellikle ergenlik dönemindeki çocukların velayet konusunda daha fazla söz sahibi olmasını desteklemektedir.

Örnek: Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2023 tarihli bir kararında, 15 yaşındaki bir çocuğun velayetinin kendisine verilmesi talebi kabul edilmiştir. Kararda, çocuğun yeterli olgunluğa sahip olduğu ve kendi hayatıyla ilgili kararlar alabilecek durumda olduğu belirtilmiştir. (Yargıtay 3. HD, E. 2023/…, K. 2023/…) Ancak, bu durum her çocuk için geçerli olmayıp, çocuğun olgunluk seviyesi ve kişisel özellikleri dikkate alınarak değerlendirilmektedir.

Ortak Velayet (Müşterek Velayet) İçtihatları

Ortak velayet, son yıllarda velayet davalarında giderek daha fazla tercih edilen bir uygulamadır. TMK’nın 182. maddesi, ana ve babanın ortaklaşa velayeti kullanabileceğini öngörmektedir. Yargıtay, ortak velayetin uygulanabilirliğini değerlendirirken, anne ve babanın işbirliği yapma becerisi, aralarındaki iletişim düzeyi ve çocuğun her iki ebeveynle de sağlıklı bir ilişki kurabilmesi gibi faktörleri göz önünde bulundurmaktadır. Yargıtay, özellikle anne ve babanın şiddetli anlaşmazlıklar içinde olması durumunda ortak velayetin çocuğun menfaatine olmayabileceğini belirtmektedir.

Örnek: Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 2024 tarihli bir kararında, anne ve babanın ortak velayeti kullanması ancak çocuğun ikametgahının annenin yanında olması uygun görülmüştür. Kararda, babanın çocuğunu düzenli olarak ziyaret etme ve onunla iletişim kurma hakkının saklı tutulduğu belirtilmiştir. (Yargıtay 1. HD, E. 2024/…, K. 2024/…) Bu tür kararlar, ortak velayetin esnek bir şekilde uygulanabileceğini göstermektedir.

İştirak Nafakası ve Velayet İlişkisi

İştirak nafakası, çocuğun eğitim, sağlık, giyim ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması için ödenen bir nafakadır. Yargıtay, iştirak nafakası miktarının belirlenmesinde çocuğun velayet durumunu, anne ve babanın gelirlerini ve çocuğun ihtiyaçlarını dikkate almaktadır. Velayeti alan tarafın, çocuğun ihtiyaçlarını karşılamada daha fazla sorumluluğu olduğu kabul edilmektedir. Ancak, velayetin düzenlenmesi iştirak nafakası ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Her iki ebeveyn de, maddi durumlarına göre çocuğun ihtiyaçlarına katkıda bulunmakla yükümlüdür.

Örnek: Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2023 tarihli bir kararında, velayeti alan annenin gelirinin yetersiz olması nedeniyle babanın iştirak nafakası ödeme yükümlülüğü artırılmıştır. Kararda, çocuğun yaşam standardının düşmemesi gerektiği ve babanın daha fazla katkıda bulunması gerektiği belirtilmiştir. (Yargıtay 4. HD, E. 2023/…, K. 2023/…)

Velayet Değişikliği Talepleri ve Yargıtay’ın Yaklaşımı

Velayet kararlarının değiştirilmesi, belirli şartların gerçekleşmesi halinde müm