-
Fihrist
Bilişim Hukukunda KVKK Uyum Süreci ve Veri Koruma
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), 6698 sayılı kanun numarasıyla 7 Nisan 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. KVKK, bireylerin kişisel verilerinin işlenmesiyle ilgili temel kuralları ve yükümlülükleri belirleyerek, veri sahiplerinin haklarını korumayı amaçlamaktadır. Bu kanun, bilişim hukuku alanında önemli değişikliklere yol açmış ve hem kamu hem de özel sektör kuruluşlarının uyum süreçlerini yeniden gözden geçirmesini zorunlu kılmıştır. Bu makalede, KVKK uyum sürecinin detayları, veri koruma prensipleri ve bilişim hukuku açısından önemine odaklanılacaktır.
KVKK’nın Temel Prensipleri
KVKK, kişisel verilerin işlenmesiyle ilgili olarak bir dizi temel prensibi benimser. Bunlardan en önemlileri şunlardır:
- Meşruiyet, İhsaniyet ve Yasalılık İlkesi: Kişisel veriler, yalnızca kanunla öngörülen veya veri sahibinin açık rızası ile işlenebilir.
- Amaç Sınırlaması İlkesi: Kişisel veriler, belirlenen ve meşru amaçlar için toplanmalı ve bu amaçlar dışında kullanılmamalıdır. Örneğin, bir e-ticaret sitesi, müşteri siparişlerini tamamlamak için toplanan adres bilgilerini, reklam amaçlı e-posta göndermek için kullanamaz.
- Veri Minimallaştırma İlkesi: Kişisel veriler, amaçla orantılı ve ilgili olmalıdır. Gereksiz veriler toplanmamalıdır.
- Doğruluk İlkesi: Kişisel veriler doğru ve güncel olmalıdır. Yanlış veya eksik verilerin düzeltilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
- Saklama Süresi İlkesi: Kişisel veriler, işleme amacının gerektirdiği süre boyunca saklanmalıdır. Bu süre sona erdiğinde veriler silinmeli veya anonim hale getirilmelidir.
KVKK Uyum Süreci Adımları
KVKK’ya uyum süreci, kurumların mevcut veri işleme faaliyetlerini değerlendirmesi ve kanunun gerekliliklerine uygun hale getirmesi için bir dizi adımı içerir:
- Veri Envanterinin Çıkarılması: Kurumların, hangi kişisel verileri topladığını, nasıl işlediğini, nerede sakladığını ve kimlerle paylaştığını belirlemesi gerekir. Bu, veri envanteri oluşturmanın ilk adımıdır. Örneğin, bir hastane, hasta kayıtlarını, tıbbi görüntüleri, fatura bilgilerini ve iletişim bilgilerini içeren bir veri envanteri oluşturmalıdır.
- Veri İşleme Faaliyetlerinin Belirlenmesi: Her bir veri işleme faaliyetinin yasal dayanağı (kanun, sözleşme, meşru menfaat vb.) belirlenmelidir.
- Açık Rıza Yönetimi: Veri sahibinin açık rızası gerektiren durumlarda, rıza alma mekanizmaları oluşturulmalı ve rızanın geri çekilmesi kolaylaştırılmalıdır.
- Gizlilik Politikası ve Aydınlatma Metni Hazırlanması: Veri sahiplerine, kişisel verilerinin nasıl işlendiği hakkında şeffaf ve anlaşılır bilgi verilmelidir. Bu, gizlilik politikası ve aydınlatma metni aracılığıyla sağlanır.
- Teknik ve İdari Tedbirlerin Alınması: Kişisel verilerin güvenliğini sağlamak için uygun teknik ve idari tedbirler alınmalıdır. Bunlar arasında veri şifreleme, erişim kontrolleri, güvenlik duvarları ve düzenli güvenlik denetimleri yer alır.
- Veri Sorumlusu ve Veri İşleyen Taraf Belirlenmesi: Veri sorumlusu, kişisel verilerin işlenmesinden sorumlu olan kurum veya kuruluştur. Veri işleyen taraf ise, veri sorumlusunun talimatları doğrultusunda kişisel verileri işleyen kurum veya kuruluştur.
- İhlal Bildirim Mekanizması Oluşturulması: Kişisel veri ihlali durumunda, veri sahiplerine ve Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na (KVKK) bildirimde bulunmak için bir mekanizma oluşturulmalıdır.
Bilişim Hukuku Açısından KVKK’nın Önemi
KVKK, bilişim hukuku alanında önemli bir dönüm noktasıdır. Özellikle internet siteleri, mobil uygulamalar, e-ticaret platformları ve bulut hizmetleri gibi dijital ortamda kişisel veri işleyen kuruluşlar için büyük önem taşımaktadır. KVKK’nın bilişim hukuku açısından bazı önemli etkileri şunlardır:
- Sözleşmelerin Yeniden Düzenlenmesi: Veri işleme sözleşmeleri, KVKK’nın gerekliliklerine uygun olarak yeniden düzenlenmelidir. Özellikle bulut hizmeti sağlayıcıları ve diğer veri işleyen taraflarla yapılan sözleşmelerde, veri güvenliği ve sorumluluk konuları açıkça belirtilmelidir.
- Web Sitesi ve Uygulama Gizlilik Politikalarının Güncellenmesi: Web siteleri ve mobil uygulamaların gizlilik politikaları, KVKK’nın gerekliliklerine uygun olarak güncellenmelidir. Aydınlatma metinleri de anlaşılır bir dilde hazırlanmalı ve veri sahiplerine kolayca erişilebilir olmalıdır.
- Veri Güvenliği Yatırımlarının Artırılması: Kuruluşlar, kişisel verilerin güvenliğini sağlamak için daha fazla yatırım yapmak zorunda kalmıştır. Bu, güvenlik yazılımları, donanımları ve uzman personel gibi alanlarda yapılan yatırımları içerir.
- Yasal Sorumlulukların Artması: KVKK’ya uyumsuzluk durumunda, kuruluşlar idari para cezalarıyla karşı karşıya kalabilirler. Ayrıca, veri sahipleri tarafından açılan tazminat davaları da söz konusu olabilir. 2023 yılı itibarıyla idari para cezaları önemli ölçüde artmıştır.
KVKK İhlallerine Örnekler ve Cezalar
KVKK ihl