-
Fihrist
- Nafaka Artırımı Davaları: Yargıtay Kararları Işığında 2025 Güncel İçtihatları
- Nafaka Artırımının Hukuki Dayanağı ve Şartları
- Yargıtay’ın Nafaka Artırımı Davalarındaki Yaklaşımı (2025 Güncel İçtihatlar)
- Nafaka Artırımında İspat Yükümlülüğü ve Deliller
- Nafaka Artırımında Artırım Oranları ve Takdir Yetkisi
Nafaka Artırımı Davaları: Yargıtay Kararları Işığında 2025 Güncel İçtihatları
Boşanma sonrası veya evlilik devam ederken ödenen nafakaların, değişen koşullar nedeniyle artırılması talebi, aile hukukunda sıkça karşılaşılan bir durumdur. Özellikle ekonomik krizler, enflasyon, tarafların gelir ve giderlerindeki önemli değişiklikler nafakaların yeniden düzenlenmesini gerektirebilir. Bu makalede, nafaka artırımı davalarında Yargıtay’ın son içtihatları ışığında 2025 yılındaki güncel durumu detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Yargıtay kararlarının nafaka artırımı taleplerinin değerlendirilmesindeki rolü, ispat yükümlülüğü, artırım oranları ve dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınacaktır.
Nafaka Artırımının Hukuki Dayanağı ve Şartları
Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 336. maddesi, boşanma veya ayrılık durumunda mahkemece takdir edilecek nafakaların, haklı sebeplerin varlığı halinde artırılabilmesini öngörmektedir. Haklı sebepler genellikle, nafaka alıcısının ihtiyaçlarının artması, nafaka ödeyenin mali durumunun iyileşmesi veya enflasyon oranındaki önemli artışlardır. Nafaka artırımı davası açabilmek için, nafaka kararı kesinleşmiş olmalı ve artırımı gerektiren haklı sebeplerin ortaya çıkmış olması gerekmektedir. Dava açma hakkı, nafaka alıcısına aittir. Ancak, nafaka ödeyenin mali durumundaki önemli bir iyileşme, nafaka alıcısının talebi olmasa bile mahkemece re’sen (kendiliğinden) nafakanın artırılmasına neden olabilir.
Yargıtay’ın Nafaka Artırımı Davalarındaki Yaklaşımı (2025 Güncel İçtihatlar)
Yargıtay, nafaka artırımı davalarında, somut olayın özelliklerini ve tarafların durumunu dikkate alarak karar vermektedir. Son yıllarda, özellikle enflasyonun yüksek seyretmesi nedeniyle Yargıtay’ın nafaka artırımı taleplerine daha olumlu yaklaştığı görülmektedir. 2025 yılındaki güncel içtihatlar, aşağıdaki temel prensipleri vurgulamaktadır:
- Enflasyonun Etkisi: Yargıtay, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) gibi enflasyon oranlarını nafaka artırımında önemli bir kriter olarak kabul etmektedir. Özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde, nafakaların reel değerini korumak amacıyla artırım yapılması gerektiği yönünde kararlar vermektedir. Örneğin, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2025/XXXX sayılı kararı, “Yüksek enflasyon oranları dikkate alınarak, nafakanın alıcının yaşam standardını koruyacak şekilde artırılması gerektiği” yönündedir.
- İhtiyaçlardaki Artış: Nafaka alıcısının ihtiyaçlarındaki artış (örneğin, sağlık giderlerinin artması, çocuğun eğitim masraflarının yükselmesi) nafaka artırımında önemli bir gerekçe olarak kabul edilmektedir. Bu durumda, nafaka alıcısının artan ihtiyaçlarını belgelendirmesi gerekmektedir.
- Nafaka Ödeyenin Mali Durumu: Nafaka ödeyenin mali durumundaki iyileşme (örneğin, gelirinin artması, yeni bir işe başlaması) nafaka artırımında dikkate alınmaktadır. Ancak, Yargıtay, nafaka ödeyenin mali durumundaki iyileşmenin, nafaka alıcısının ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek düzeyde olması gerektiğini vurgulamaktadır.
- İspat Yükümlülüğü: Nafaka artırımı talebinde bulunan taraf, artırımı gerektiren haklı sebepleri ispatlamakla yükümlüdür. Bu ispat, belgeler (örneğin, gelir belgeleri, faturalar, tıbbi raporlar) veya tanık beyanları ile yapılabilir.
Nafaka Artırımında İspat Yükümlülüğü ve Deliller
Nafaka artırımı davalarında ispat yükümlülüğü, genellikle nafaka artırımı talebinde bulunan tarafa aittir. Nafaka alıcısı, ihtiyaçlarının arttığını veya nafaka ödeyenin mali durumunun iyileştiğini belgelendirmek zorundadır. Bu amaçla kullanılabilecek deliller şunlardır:
- Gelir Belgeleri: Nafaka alıcısının gelirindeki azalmayı veya nafaka ödeyenin gelirindeki artışı gösteren belgeler (maaş bordroları, vergi beyannameleri, banka hesap özetleri).
- Gider Belgeleri: Nafaka alıcısının artan giderlerini gösteren belgeler (sağlık faturaları, eğitim masrafları, kira sözleşmesi, faturalar).
- Tıbbi Raporlar: Nafaka alıcısının veya çocuğunun sağlık durumunun kötüleşmesi nedeniyle artan sağlık giderlerini gösteren tıbbi raporlar.
- Tanık Beyanları: Tarafların mali durumları veya ihtiyaçları hakkında bilgi sahibi olan tanıkların beyanları.
- Enflasyon Oranları: TÜFE ve ÜFE gibi enflasyon oranlarını gösteren resmi veriler.
Yargıtay, delillerin değerlendirilmesinde, delilin doğruluğunu, güvenilirliğini ve somut olaya uygunluğunu dikkate almaktadır. Eksik veya yetersiz delillerle nafaka artırımı talebinin kabul edilmesi mümkün olmayabilir.
Nafaka Artırımında Artırım Oranları ve Takdir Yetkisi
Nafaka artırımında uygulanacak artırım oranı, mahkemenin takdir yetkisine bağlıdır. Yargıtay, artırım oranının belirlenmesinde aşağıdaki faktörleri dikkate alınmasını önermektedir:
- Enflasyon Oranı: Enflasyon oranının, nafaka artırımında temel bir kriter olduğu kabul edilmektedir. Ancak, artırım oranı, enflasyon oranının tam olarak karşılığı olmayabilir.
