-
Fihrist
Arabuluculuk ve Mahkeme Süreci: Artıları, Eksileri ve Maliyet Karşılaştırması
Uyuşmazlık çözümü, bireyler ve şirketler için kaçınılmaz bir süreçtir. Geleneksel olarak, bu uyuşmazlıklar mahkeme yoluyla çözülürken, son yıllarda arabuluculuk giderek daha popüler bir alternatif haline gelmiştir. Her iki yöntemin de kendine özgü avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu makalede, arabuluculuk ve mahkeme sürecini detaylı bir şekilde karşılaştıracak, artıları, eksileri ve maliyetlerini inceleyeceğiz.
Arabuluculuk Nedir?
Arabuluculuk, tarafların bir uyuşmazlığı çözmek için tarafsız bir üçüncü kişi olan arabulucu yardımıyla müzakere etmelerini içeren gönüllü bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Arabulucu, taraflara çözüm bulmalarında yardımcı olur, ancak karar verme yetkisi taraflardadır. Arabuluculuk süreci genellikle daha az resmi, daha hızlı ve daha ucuzdur. Türkiye’de 2012 yılında çıkarılan 6325 sayılı Arabuluculuk Kanunu ile arabuluculuk, özellikle ticari uyuşmazlıklarda önemli bir yer edinmiştir. Özellikle iş hukuku ve tüketici hukuku alanlarında da arabuluculuk zorunlu hale gelmiştir.
Mahkeme Süreci Nedir?
Mahkeme süreci, uyuşmazlığın tarafsız bir yargıç veya jüri tarafından karara bağlanmasını içeren resmi bir yasal işlemdir. Mahkeme süreci, genellikle daha uzun, daha karmaşık ve daha maliyetlidir. Taraflar, delillerini sunar, tanıklarını dinletir ve yargıç veya jüri, hukuki kurallara göre bir karar verir. Bu karar, tarafları bağlayıcıdır ve genellikle icra yoluyla uygulanabilir.
Arabuluculuğun Artıları ve Eksileri
Artıları
- Hız: Arabuluculuk süreci, mahkeme sürecine göre genellikle çok daha hızlıdır. Birkaç gün veya hafta içinde sonuçlanabilirken, mahkeme davaları yıllarca sürebilir.
- Maliyet: Arabuluculuk, mahkeme sürecine göre genellikle daha ucuzdur. Avukatlık ücretleri, mahkeme harçları ve diğer masraflar göz önüne alındığında, arabuluculuk önemli ölçüde tasarruf sağlayabilir.
- Gizlilik: Arabuluculuk süreci genellikle gizlidir. Mahkeme kayıtları kamuya açıktır, ancak arabuluculuk anlaşmaları gizli tutulabilir.
- Esneklik: Arabuluculuk süreci, tarafların ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir. Taraflar, arabulucunun seçimi, sürecin yeri ve zamanı gibi konularda anlaşabilirler.
- Tarafların Kontrolü: Arabuluculukta, taraflar çözüm üzerinde kontrol sahibi olurlar. Yargıcın dayattığı bir çözüme razı olmak yerine, kendi çıkarlarını en iyi şekilde yansıtan bir anlaşmaya varabilirler.
- İlişkilerin Korunması: Arabuluculuk, taraflar arasındaki ilişkileri korumaya yardımcı olabilir. Özellikle ticari uyuşmazlıklarda, gelecekteki işbirliğini sürdürmek için önemlidir.
Eksileri
- Gönüllülük: Arabuluculuk, gönüllü bir süreçtir. Taraflardan biri katılmayı reddederse, arabuluculuk yapılamaz.
- Yasal Bağlayıcılık: Arabuluculuk anlaşması, mahkeme kararı gibi yasal olarak bağlayıcı değildir. Ancak, anlaşma yazılı olarak yapılmış ve taraflarca imzalanmışsa, genellikle icra yoluyla uygulanabilir.
- Güç Dengesi: Taraflar arasında güç dengesizliği varsa, arabuluculuk süreci adil olmayabilir.
Mahkeme Sürecinin Artıları ve Eksileri
Artıları
- Yasal Bağlayıcılık: Mahkeme kararı, tarafları bağlayıcıdır ve icra yoluyla uygulanabilir.
- Delil Sunma: Taraflar, delillerini sunma ve tanıklarını dinletme hakkına sahiptir.
- Hukuki Yargılama: Yargıç veya jüri, hukuki kurallara göre bir karar verir.
Eksileri
- Yavaşlık: Mahkeme davaları genellikle uzun sürer.
- Maliyet: Mahkeme süreci, avukatlık ücretleri, mahkeme harçları ve diğer masraflar nedeniyle çok maliyetli olabilir. 2023 verilerine göre, basit bir alacak davasının bile 10.000 TL’den fazla maliyeti olabilir.
- Kamuya Açıklık: Mahkeme kayıtları kamuya açıktır.
- Katılık: Mahkeme süreci, genellikle daha katıdır ve tarafların ihtiyaçlarına göre uyarlanması zordur.
- İlişkilerin Bozulması: Mahkeme süreci, taraflar arasındaki ilişkileri bozabilir.
Maliyet Karşılaştırması
| Harcama Kalemi | Arabuluculuk (Tahmini) | Mahkeme Süreci (Tahmini) |
|—|—|—|
| Arabulucu Ücreti | 2.000 – 10.000 TL (Uyuşmazlığın karmaşıklığına göre) | – |
| Avukatlık Ücreti | 1.000 – 5.000 TL (Danışmanlık ve anlaşma hazırlığı) | 5.000 – 50.000 TL (Davanın karmaşıklığına ve süresine göre) |
| Mahkeme Harçları | – | 2.000 – 10.000 TL (Davanın değerine göre) |
| Diğer Masraflar (bilirkişi, tanık vb.) | 500 – 2.000 TL | 1.000 – 10.000
Daha Detaylı bilgi için Avukat Deran Durgun ile iletişime geçebilir yada E-akademi.org.tr adresinden istanbul avukatlarına ulaşabilirsiniz
