-
Fihrist
Velayet Davası Nasıl Açılır? 2025 Adım Adım Dava Rehberi
Velayet, bir çocuğun bakım, gözetim, eğitim ve kişisel gelişiminden sorumlu olan ebeveynin hukuki statüsüdür. Boşanma veya evlilik dışı doğan çocuklar söz konusu olduğunda, velayetin belirlenmesi hayati öneme sahiptir. Bu rehber, 2025 yılı itibarıyla Türkiye’de velayet davası açma sürecini adım adım ve detaylı bir şekilde açıklamaktadır. Hukuki süreçler zamanla değişebileceğinden, bu bilgilerin güncel mevzuata uygunluğunu kontrol etmek ve bir avukattan profesyonel destek almak önemlidir.
Velayet Türleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu’na göre velayet, kişisel velayet ve mali velayet olmak üzere iki temel türdedir.
- Kişisel Velayet: Çocuğun günlük yaşamı, sağlık, eğitim, dini eğitim gibi kişisel konularda karar verme yetkisini içerir. Bu velayet genellikle çocuğun menfaatine olduğu düşünülen ebeveyn veya birlikte hareket eden ebeveynlere verilir.
- Mali Velayet: Çocuğun mal varlığının yönetimi, gelirlerinin harcanması ve hukuki işlemlerin yapılması gibi mali konularda karar verme yetkisini içerir. Boşanma durumunda, genellikle kişisel velayeti alan ebeveynin mali velayeti de olduğu varsayılır ancak mahkeme farklı bir karar verebilir.
Velayetin türlerinin yanı sıra, velayetin şekli de önemlidir. Velayet,müşterek velayet (anne ve baba arasında paylaşılan) veyatek taraflı velayet (sadece bir ebeveynin üzerinde olduğu) şeklinde olabilir. Son yıllarda, müşterek velayete yönelik eğilim artmaktadır, özellikle anne ve babanın işbirliği yapabilir durumda olması ve çocuğun her iki ebeveynden de faydalanması gerektiği değerlendirildiğinde.
Velayet Davası Açma Şartları Nelerdir?
Velayet davası açabilmeniz için belirli şartların sağlanması gerekir:
- Dava Ehliyeti: Davayı açan kişinin (genellikle anne veya baba) reşit ve dava ehliyetine sahip olması gerekir.
- Dava Açma Süresi: Boşanma davası ile birlikte velayet talep edilmemişse, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 6 ay içinde velayet davası açılmalıdır. Evlilik dışı doğan çocuklar için ise doğumun öğrenildiği tarihten itibaren aynı süre geçerlidir. Bu sürelerin kaçırılması, hak kaybına yol açabilir.
- Yetkili Mahkeme: Velayet davası, çocuğun yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi’nde açılır. Eğer çocuğun yerleşim yeri yoksa, annenin veya babanın yerleşim yeri de dikkate alınabilir.
- Dava Nedeni: Velayetin düzenlenmesi veya değiştirilmesi için geçerli bir nedenin bulunması gerekir. Bu nedenler arasında; ebeveynin çocuğun üstün menfaatine aykırı davranışları, çocuğun bakımıyla ilgilenememesi, aile içi şiddet, madde bağımlılığı gibi durumlar sayılabilir.
Velayet Davası Açma Süreci (2025)
Velayet davası açma süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Avukat Seçimi: Velayet davaları karmaşık hukuki süreçler içerdiğinden, bir avukatla çalışmak önemlidir. Avukatınız, davanızı hazırlamanıza, delillerinizi toplamanıza ve mahkemede sizi temsil etmenize yardımcı olacaktır.
- Gerekli Belgelerin Toplanması:
- Nüfus cüzdanı örneği (davacı ve davalı)
- Doğum belgesi (çocuk)
- Evlilik cüzdanı (erkek ve kadın için) veya evlilik dışı doğmuşsa bu durumu gösteren belgeler
- Boşanma kararı (varsa)
- Çocuğun okul kayıtları, sağlık raporları gibi belgeler
- Velayetin düzenlenmesi veya değiştirilmesi için gerekçe oluşturabilecek deliller (örneğin, şiddet raporları, madde bağımlılığına ilişkin belgeler, çocuğun bakımıyla ilgilenilmediğine dair kanıtlar)
- Tanık beyanları (gerekiyorsa)
- Dava Dilekçesinin Hazırlanması: Avukatınız, toplanan belgeler doğrultusunda dava dilekçesini hazırlayacaktır. Dilekçede, davacının kimlik bilgileri, çocuğun kimlik bilgileri, velayetin düzenlenmesi veya değiştirilmesi talebi, talebi destekleyen hukuki gerekçeler ve deliller yer almalıdır.
- Dava Dilekçesinin Mahkemeye Sunulması: Dava dilekçesi, gerekli harçlar ödenerek yetkili Aile Mahkemesi’ne sunulur.
- Davalıya Tebligat: Mahkeme, dava dilekçesini davalıya tebliğ eder. Tebligat genellikle PTT aracılığıyla yapılır.
- Cevap Dilekçesi: Davalı, tebligat tarihinden itibaren 2 hafta içinde cevap dilekçesi sunmalıdır. Cevap dilekçesinde, davacının iddialarına karşı savunması yer alır.
- Delil Sunma: Taraflar, mahkemeye delillerini sunarlar. Bu deliller arasında tanık beyanları, bilirkişi raporları, belgeler ve daha pek çok şey bulunabilir.
- Bilirkişi İncelemesi (Gerekirse): Mahkeme, davanın seyrine göre bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verebilir. Bilirkişi, çocuğun üstün menfaatini gözeterek velayetin kimde olması gerektiği konusunda mahkemeye rapor sunar. Bu rapor mahkeme için bağlayıcı olmayıp, sadece değerlendirme unsurudur.
- Duruşma: Mahkeme, delillerin
