• Fihrist

  • Çekişmeli Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılır? 2025 Görevli ve Yetkili Mahkeme Rehberi
  • Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesi
  • Yetkili Mahkeme: Genel Yetki ve Özel Yetki Kuralları
  • Genel Yetki Kuralı: Davalının Son Yerleşim Yeri
  • Özel Yetki Kuralları
  • 2025 Yılında Yetki Belirlemesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
  • Yetkisizlik Kararı ve İtiraz

Çekişmeli Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılır? 2025 Görevli ve Yetkili Mahkeme Rehberi

Boşanma davaları, aile hukukunun en hassas ve karmaşık konularından biridir. Özellikle çekişmeli boşanma davaları, taraflar arasında anlaşmazlıkların bulunduğu ve mahkeme kararıyla sonuçlanması gereken süreçlerdir. Bu süreçte doğru mahkemede dava açmak, davanın sağlıklı ilerlemesi ve sonuçlanması açısından büyük önem taşır. Bu rehber, 2025 yılı itibarıyla çekişmeli boşanma davalarının hangi mahkemelerde açılacağını, görev ve yetki kurallarını detaylı bir şekilde açıklamaktadır.

Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesi

6284 sayılı Aile ve Çocuklara Dair Kanun ile yapılan düzenlemelerle, boşanma davalarında görevli mahkeme kesin olarak Aile Mahkemesi’dir. Daha önce görev konusunda karmaşıklıklar yaşanabilmekteydi (örneğin, menfaatlerin bağlantısı nedeniyle diğer mahkemelerin de görevli sayılması gibi durumlar), ancak güncel mevzuatla bu durum ortadan kaldırılmıştır. Artık çekişmeli boşanma davaları, boşanmanın temel nedenine veya tarafların diğer taleplerine bakılmaksızın doğrudan Aile Mahkemesi’nde açılmalıdır. Örneğin, zina nedeniyle boşanma davası, aldatma nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebi içeren bir boşanma davası veya şiddet nedeniyle boşanma davası da dahil olmak üzere tüm çekişmeli boşanma davaları Aile Mahkemesi’nin görev alanına girmektedir.

Yetkili Mahkeme: Genel Yetki ve Özel Yetki Kuralları

Görevli mahkeme belirlendikten sonra, davanın hangi Aile Mahkemesi’nde açılacağı, yani yetkili mahkeme belirlenmelidir. Yetki, genel yetki ve özel yetki olmak üzere ikiye ayrılır. Genel yetki kuralı uygulanmadığı takdirde, özel yetki kuralları devreye girer.

Genel Yetki Kuralı: Davalının Son Yerleşim Yeri

Boşanma davalarında genel yetkili mahkeme, davalının son yerleşim yerinin bulunduğu Aile Mahkemesi’dir. Davalının Türkiye’de bir yerleşim yeri yoksa veya yerleşim yeri belli değilse, davacının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Örneğin, eşlerden biri İstanbul’da ikamet ederken diğeri Ankara’ya taşındıysa ve boşanma davası açılmak isteniyorsa, genel yetkili mahkeme Ankara’daki Aile Mahkemesi olacaktır. Ancak, davalının Ankara’daki ikametgahı kısa süreli bir ziyaret veya geçici bir durumsa, bu durum genel yetki kuralının uygulanmasını engelleyebilir.

Özel Yetki Kuralları

Genel yetki kuralının uygulanamadığı veya tarafların farklı bir mahkemede dava açmayı tercih ettiği durumlarda, özel yetki kuralları devreye girer. Bu kurallar şunlardır:

• Ortak Yerleşim Yeri: Tarafların ortak yerleşim yeri varsa, o yerdeki Aile Mahkemesi yetkilidir.
• Davacının Yerleşim Yeri: Davalının Türkiye’de yerleşim yeri yoksa veya yerleşim yeri belli değilse, davacının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
• Dava Konusunun Bağlantısı: Boşanma davası ile birlikte açılan veya boşanma davasından kaynaklanan diğer davalar (örneğin, maddi tazminat, manevi tazminat, nafaka, mal paylaşımı) için, bu davaların bağlantılı olduğu mahkeme de yetkili olabilir.
• Kusurlu Tarafa Özel Yetki: Zina gibi bir kusur nedeniyle boşanma davası açılıyorsa, kusurlu tarafın yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olabilir.

Örneğin, eşlerden biri yurt dışında yaşıyorsa ve Türkiye’de bir yerleşim yeri yoksa, davacının Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesi yetkili olacaktır. Veya, boşanma davası ile birlikte mal paylaşımı davası da açılıyorsa ve mal Türkiye’de bulunuyorsa, malın bulunduğu yerdeki Aile Mahkemesi de yetkili olabilir.

2025 Yılında Yetki Belirlemesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

2025 yılında yetki belirlemesinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır:

• Adres Kayıtlarının Güncelliği: Tarafların adres kayıtlarının güncel olması, yetkili mahkeme belirlemesinde kritik öneme sahiptir.
• Yurt Dışı İkametgahı: Yurt dışında ikamet eden tarafların ikametgahlarının tespiti ve Türkiye’deki yerleşim yeri durumunun doğru belirlenmesi gerekmektedir.
• Dava Şartlarının Değerlendirilmesi: Dava şartlarının (örneğin, boşanma nedenleri, talepler) doğru değerlendirilmesi, yetki belirlemesinde önemli rol oynar.
• Yargıtay Kararları: Yargıtay’ın güncel kararları, yetki konusunda yaşanan uyuşmazlıklarda yol gösterici olabilir.

Özellikle, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun bu konudaki içtihatları yakından takip edilmelidir. Yargıtay, yetki konusunda sıkça değişiklik gösteren içtihatlara sahip olabilir ve bu durum, davanın seyrini etkileyebilir.

Yetkisizlik Kararı ve İtiraz

Dava açılan mahkeme, kendisinin yetkisiz olduğuna karar verirse, yetkisizlik kararı verir. Bu karara karşı, taraflar itiraz yoluyla yetkili mahkemeye başvurabilirler. İtiraz süresi genellikle kararın tebliğinden itibaren iki haftadır. İtirazın kabul edilmesi halinde, dava yetk