-
Fihrist
- Zina Nedeniyle Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılır? 2025 Görevli ve Yetkili Mahkeme Rehberi
- Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesi
- Yetkili Mahkeme: Genel Yetki ve Özel Yetki Kuralları
- Genel Yetki Kuralı (TMK m. 166)
- Özel Yetki Kuralı (TMK m. 166/2)
- Dava Açma Süresi ve Delil Sunumu
- 2025 Yılında Beklenen Değişiklikler
- Önemli Notlar
Zina Nedeniyle Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılır? 2025 Görevli ve Yetkili Mahkeme Rehberi
Boşanma davaları, aile hukukunun en hassas ve karmaşık konularından biridir. Zina, Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) boşanma sebebi olarak kabul edilen hallerden biridir. Zina nedeniyle boşanma davası açmayı düşünen kişilerin, davanın hangi mahkemede açılacağını doğru bir şekilde belirlemesi, sürecin hızlı ve sorunsuz ilerlemesi açısından büyük önem taşır. Bu rehber, 2025 yılı itibarıyla zina nedeniyle boşanma davası açılacak durumlarda görevli ve yetkili mahkemeleri detaylı bir şekilde açıklamaktadır.
Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesi
Türk Hukuk Sistemi’nde boşanma davalarında görevli mahkeme, genel olarak Aile Mahkemesi‘dir. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ile yapılan düzenlemelerle, aile hukukuna ilişkin tüm davalar (boşanma, velayet, nafaka, maddi tazminat vb.) Aile Mahkemesi’ne verilmektedir. Bu kanun, aile hukukuna ilişkin ihtilafların daha uzmanlaşmış mahkemeler tarafından çözülmesini amaçlamaktadır. Eğer bir yerde Aile Mahkemesi bulunmuyorsa, o yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi Aile Mahkemesi sıfatıyla görevli olacaktır. Bu durum özellikle küçük yerleşim yerlerinde sıkça karşılaşılan bir durumdur.
Örnek: Ankara’da ikamet eden Ayşe Hanım, eşinin zina yaptığını öğrenmesi üzerine boşanma davası açmak istemektedir. Ayşe Hanım’ın davasını Ankara Aile Mahkemesi’ne açması gerekmektedir. Eğer Ankara’da ikamet ettiği ilçede Aile Mahkemesi yoksa, o ilçenin Asliye Hukuk Mahkemesi Aile Mahkemesi sıfatıyla davayı kabul edecektir.
Yetkili Mahkeme: Genel Yetki ve Özel Yetki Kuralları
Görevli mahkeme belirlendikten sonra, yetkili mahkeme belirlenmesi gerekmektedir. Yetkili mahkeme, davanın hangi somut mahkemede görüleceğini belirler. Boşanma davalarında yetki, genel yetki ve özel yetki olmak üzere ikiye ayrılır.
Genel Yetki Kuralı (TMK m. 166)
Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi genel yetki kuralını düzenlemektedir. Buna göre, boşanma davası, davalı eşin son bir yıl içinde devamlı olarak oturduğu yer mahkemesinde açılabilir. Eğer davalı eşin Türkiye’de hiç oturmadığı veya son bir yılda devamlı olarak oturduğu bir yer bulunmadığı durumlarda, davacı eşin son bir yıl içinde devamlı olarak oturduğu yer mahkemesi yetkilidir. Davacı ve davalı eşin son bir yılda devamlı olarak oturduğu bir yer yoksa, davacı eşin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
Örnek: Mehmet Bey, eşi Zeynep Hanım’ın son bir yıldır İstanbul’da devamlı olarak oturduğunu öğreniyor. Mehmet Bey, boşanma davasını İstanbul’daki bir Aile Mahkemesi’ne açmalıdır. Ancak Zeynep Hanım’ın İstanbul’da hiç oturmadığı ve Mehmet Bey de son bir yıldır farklı şehirlerde sürekli olarak yaşadığı için, Mehmet Bey’in yerleşim yeri mahkemesi yetkili olacaktır.
Özel Yetki Kuralı (TMK m. 166/2)
TMK’nın 166. maddesinin ikinci fıkrası, özel yetki kuralını düzenler. Bu kurala göre, zina nedeniyle boşanma davası, zinanın işlendiği yer mahkemesinde de açılabilir. Bu, zina olayının nerede gerçekleştiğinin tespit edilmesi durumunda davacının tercih edebileceği bir yetki seçeneğidir. Ancak, zinanın işlendiği yerin tespiti delil açısından zor olabilir.
Örnek: Ali Bey, eşi Fatma Hanım’ın Antalya’da bir otelde zina yaptığını öğreniyor. Ali Bey, boşanma davasını Antalya Aile Mahkemesi’nde açma hakkına sahiptir. Bu durumda, genel yetki kuralına göre yetkili olan mahkeme ile zina olayının gerçekleştiği yer mahkemesi arasında bir seçim yapabilir.
Dava Açma Süresi ve Delil Sunumu
Zina nedeniyle boşanma davası açmak için belirli bir süre kısıtlaması bulunmamaktadır. Ancak, delillerin toplanması ve dava sürecinin sağlıklı yürütülmesi açısından, zina olayının öğrenildiği tarihten itibaren makul bir süre içinde dava açılması tavsiye edilir. Zina delilinin toplanması oldukça zordur. Bu nedenle, delillerin (fotoğraf, video, tanık beyanları, mesajlaşmalar vb.) dikkatli bir şekilde toplanması ve dava sürecinde sunulması önemlidir. Delillerin hukuka uygun yollarla elde edilmesi de büyük önem taşır. Hukuka aykırı yollarla elde edilen delillerin mahkeme tarafından dikkate alınmayacağını unutmamak gerekir.
2025 Yılında Beklenen Değişiklikler
2025 yılında aile hukuku alanında önemli değişiklikler beklenmektedir. Özellikle, boşanma davalarında arabuluculuğun zorunlu hale gelmesi ve uzlaşma sürecinin teşvik edilmesi gibi düzenlemeler gündemde bulunmaktadır. Bu değişikliklerin, zina nedeniyle boşanma davalarının da seyrini etkileyebileceği öngörülmektedir. Arabuluculuk sürecinde, tarafların uzlaşma sağlaması durumunda, mahkeme sürecinden kurtulma imkanı doğacaktır. Ancak, uzlaşma sağlanamazsa, dava normal şekilde mahkemede devam edecektir.
Önemli Notlar
- Zina nedeniyle boşanma
